ตัวอ่อนพยาธิใบไม้ระยะเมตาเซอร์คาเรียในปลาน้ำจืดของประเทศไทย

Abstract

พยาธิใบไม้ที่ติดต่อจากสัตว์สู่คนที่เกิดจากการบริโภคปลาเป็นสาเหตุหลักของโรคพยาธิใบไม้ตับและลำไส้ของคน โดยคนติดเชื้อจากการบริโภคปลาน้ำจืดดิบหรือปรุงไม่สุกที่มีตัวอ่อนระยะเมตาเซอร์คาเรีย ซึ่งในประเทศไทยพบตัวอ่อนระยะเมตาเซอร์คาเรียในปลาน้ำจืดจำแนกออกเป็น 7 วงศ์ คือ Acanthostomidae, Diplostomidae, Echinostomatidae, Hemiuridae, Heterophyidae, Opisthorchiidae และ Clinostomidae ซึ่งตัวอ่อนระยะเมตาเซอร์คาเรียของพยาธิใบไม้ลำไส้กลุ่ม heterophyid เป็นกลุ่มปรสิตที่พบได้บ่อยที่สุดและมีจำนวนมาก ปลาน้ำจืดที่รายงานพบตัวอ่อนระยะเมตาเซอร์คาเรียมีประมาณ 64 ชนิด (16 วงศ์) โดยเฉพาะวงศ์ปลาตะเพียนคือโฮสต์กึ่งกลางที่สำคัญของพยาธิใบไม้ในสัตว์และคน ปัจจัยหลายอย่างที่อาจมีผลต่อความชุกของการติดเชื้อตัวอ่อนระยะเมตาเซอร์คาเรียในปลา ได้แก่ สภาพแวดล้อม ฤดูกาล ชนิดและจำนวนของพยาธิและโฮสต์กึ่งกลางคำสำคัญ: ปลาน้ำจืด เมตาเซอร์คาเรีย พยาธิใบไม้ ประเทศไทย