บทคัดย่อ จากการศึกษาการผลิตเยื่อกระดาษจากกาบกล้วยน้ำว้าด้วยวิธีทางชีวภาพ โดยการใช้เชื้อราTrichoderma viride T. harzianum และ T. hamatum ชุดการทดลองละเชื้อ ใช้ปริมาณเชื้อราที่แตกต่างกัน เพาะเลี้ยงนาน 3 4 และ 5 สัปดาห์ พบว่าปริมาณเชื้อรา T. viride ที่เพิ่มขึ้นไม่มีผลต่อค่า Kappa number และการย่อยลิกนิน แต่ขึ้นอยู่กับระยะเวลาในการเพาะเลี้ยง ส่วน T. harzianum และ T. hamatum ปริมาณเชื้อและระยะเวลาที่เพิ่มขึ้นมีผลต่อค่า Kappa number และการย่อยลิกนิน เมื่อนำชุดการทดลอง T. viride T. harzianum และ T. hamatum ที่เพาะเลี้ยงนาน 5 สัปดาห์ มาเปรียบเทียบค่า Kappa number และค่า Selection factor พบว่า ชุดการทดลอง T. viride มีค่า Kappa number น้อยที่สุด มีค่า Selection factor สูงที่สุด จากการศึกษาคุณสมบัติทางเคมีของเยื่อจากกาบกล้วยน้ำว้าที่ผ่านการเพาะเลี้ยงด้วย T. viride ฟอกด้วยไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ร้อยละ 0 8 10 12 14 และ 16 มีค่า Kappa number น้อยกว่าเยื่อจากกาบกล้วยน้ำว้าที่ผ่านการเพาะเลี้ยงด้วย T. harzianum และ T. hamatum สำหรับปริมาณไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ที่เหมาะสมในการฟอกเยื่อกระดาษที่ผ่านการเพาะเลี้ยงด้วย T. viride T. harzianum และ T. hamatum คือ ร้อยละ 8 เมื่อนำกระดาษที่ผ่านการเพาะเลี้ยงด้วย T. viride T. harzianum และ T. hamatum มาเปรียบเทียบความขาวสว่าง ความต้านทานแรงดันทะลุ ความต้านทานแรงฉีกขาด และความหนา พบว่า T. viride มีความเหมาะสมที่สุดในการนำมาผลิตกระดาษจากกาบกล้วยน้ำว้าด้วยวิธีทางชีวภาพคำสำคัญ : ผลิตกระดาษด้วยวิธีทางชีวภาพ ราย่อยลิกนิน เยื่อจากกล้วยน้ำว้า
